ACMO Accountants + Belastingadviseurs

Einde (opbouw) pensioen DGA in eigen beheer

Man op leeftijd beziet plattegrond met koptekst "Pensioen"

Aanleiding

In het verleden is aan veel Directeur Groot Aandeelhouders (hierna DGA’s) het advies gegeven om pensioen op te bouwen in de eigen BV. Bij de toen geldende belastingtarieven en marktrente pakte dat fiscaal gunstig uit. Maar de tijden veranderen en wat eens een goed advies was, werd later voor veel DGA’s en hun BV een blok aan het been. Maar daar komt per één april 2017 verandering in, want op zeven maart 2017 heeft de Eerste Kamer een wetsvoorstel aangenomen. Wij leggen dit graag aan u uit.

Uitleg verschil fiscale en commerciële waarde

Man met verrekijker

Een pensioen in de BV (eigen beheer) is vastgelegd in een pensioenovereenkomst. Dit zijn arbeidsrechtelijke afspraken tussen de BV als werkgever en de DGA als werknemer. Die afspraken moet de BV nakomen. Doet de BV dit niet, dan staan daar fiscale sancties op. Die sancties zijn dat loonbelasting (max. 52%) en revisierente (max. 20%) moet worden betaald over de commerciële waarde van het pensioen. Die waarde van het pensioen is niet het bedrag van de fiscale voorziening dat op de fiscale balans staat. Nee, die waarde is het bedrag dat aan een verzekeringsmaatschappij moet worden betaald indien die de pensioenverplichting zou overnemen. En dat bedrag is vele malen hoger vanwege de huidige lage marktrente. Afhankelijk van de inhoud van de pensioenregeling en de leeftijd van de DGA kan dit oplopen tot wel zes keer de fiscale waarde.

VOORBEELD:

De fiscale voorziening op de balans is € 100.000.
De werkelijke waarde is € 500.000
Houdt de BV zich niet aan de afspraken in de pensioenovereenkomst, dan is aan loonbelasting en revisierente verschuldigd maximaal 72% van € 500.000 = € 360.000.

Problemen vanwege het verschil tussen de fiscale en commerciële waarde

Man op leeftijd beziet plattegrond met koptekst "Pensioen"Het is een wijdverbreid misverstand dat BV’s met een dekkingstekort ten opzichte van de commerciële waarde van het pensioen slechts hoeven uit te keren totdat het fiscale pensioenvermogen ‘op is’. Pensioen is echter een levenslange uitkering en pas als al het vermogen van de BV aan pensioen is uitgekeerd kunnen de uitkeringen na goedkeuring van de Belastingdienst worden beëindigd.
Het verschil tussen de fiscale en de commerciële waarde speelt ook in andere situaties een rol, bijvoorbeeld bij echtscheiding van de DGA. De ex-partner heeft bij scheiding namelijk recht op uitbetaling van een deel van het pensioen en een bijzonder partnerpensioen. En die ex kan eisen dat zijn/haar deel wordt veiliggesteld bij een verzekeringsmaatschappij. Op basis van de cijfers in het voorbeeld zou zo maar een koopsom van € 300.000 nodig kunnen zijn.
Als laatste noemen we de dividendklem. Als de BV dividend wil uitkeren, dan moet bij het vaststellen van het vrij uitkeerbare vermogen rekening worden gehouden met de commerciële waarde. In ons voorbeeld dus met € 500.000. Van het vrije vermogen zoals dat uit de fiscale balans volgt, moet dan een extra bedrag van € 400.000 worden gereserveerd voor pensioen. En dat maakt een dividenduitkering vaak onmogelijk. Keert de BV desondanks dividend uit, dan kunnen de sancties (van loonbelasting en revisierente) worden opgelegd.

Oplossing Wet uitfasering pensioen eigen beheer

De Wet uitfasering pensioen in eigen beheer brengt voor veel DGA’s mogelijk een oplossing. De hoofdregel wordt dat er vanaf 1 juli 2017 geen pensioen meer mag worden opgebouwd in de BV. Als u nog pensioen in eigen beheer opbouwt, dan moet dit formeel worden beëindigd. Maar wat te doen met het pensioen dat al is opgebouwd? Daarvoor kent de wet drie opties.

  1. Laten staan Het opgebouwde pensioen blijft staan met alle regels en beperkingen zoals die nu ook gelden. Dus problemen bij scheiding, dividend etc.
  2. Afkopen De BV houdt loonbelasting in over de fiscale waarde op het moment van afkoop na aftrek van een korting. De korting is in 2017 34,5%, in 2018 25% en in 2019 19,5% van de fiscale waarde eind 2015.

    Voorbeeld afkoop per 01-04-2017

    De fiscale waarde ultimo 2015 bedraagt € 90.000
    De fiscale waarde per 1-4-2017 is € 100.000
    Korting: 34,5% over € 90.000 is € 31.050
    De Loonbelasting over € 68.950 stel 52% loonbelasting over € 68.950 is € 35.854
    De netto uitkering DGA € 64.146 (te weten € 100.000 minus € 35.854)

  3. Omzetten in een oudedagsverplichting (hierna ODV) De fiscale waarde van het pensioen wordt omgezet in een spaarsaldo in de BV (de ODV). Jaarlijks wordt rente toegevoegd en vanaf de AOW-leeftijd wordt het spaarsaldo in beginsel in 20 jaar uitgekeerd aan de DGA. Over deze uitkeringen is dan loonbelasting verschuldigd. Komt de DGA te overlijden, dan wordt het spaarsaldo uitgekeerd aan diens erfgenamen.

Uitfaseren

Optie 2 en 3 noemen we uitfaseren en dit kan in 2017, 2018 en 2019. En inderdaad, u leest het goed, dat uitfaseren gebeurt aan de hand van de fiscale pensioenwaarde. Het verschil tussen de commerciële en de fiscale waarde wordt u kwijtgescholden. Het (commerciële) vermogen van de BV neemt dus toe. In ons voorbeeld met € 400.000.

Uitfaseren is alleen mogelijk indien het gehele pensioen wordt afgekocht of wordt omgezet in een ODV en de partner hiermee instemt. De partner verliest immers ook zijn/haar aandeel in het pensioen en zal wellicht eisen dat hij/zij hiervoor gecompenseerd wordt bij een eventuele echtscheiding. Het is namelijk maar de vraag of beide partners profiteren van de vermogenstoename in de BV. Dit is afhankelijk van eventuele huwelijkse voorwaarden. Zonder compensatie kan er zelfs sprake zijn van een schenking.

Extern verzekerd deel pensioen

Hebt u een deel van uw pensioen buiten de BV verzekerd dan is het erg belangrijk dat u zo snel mogelijk contact opneemt met uw accountant/adviseur. Tot 1 juli 2017 kunnen (sommige) polissen nog worden overgedragen naar de BV. Daarna is dat niet meer mogelijk!

Advies

Wat is voor u de beste keuze? Daar is helaas geen eenduidig antwoord op te geven. Dit hangt af van individuele omstandigheden. Wat gaat u bijvoorbeeld doen met de afkoopwaarde? Aflossen rekening courant schuld, aflossen hypotheek, naar Box 3, kapitaalstorting in de BV? Hoe is uw totale oudedagsvoorziening? Hoe staat de BV ervoor?  Wat vindt uw partner ervan?

Een goed persoonlijk advies voor zowel u als uw partner is daarom aan te bevelen!